تفاوت صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز

برای معامله ارزهای دیجیتال باید به سراغ صرافی‌های آنلاین رفت که یا به صورت صرافی‌ متمرکز یا غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند. ماهیت هر کدام از این صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز با یک‌دیگر متفاوت است و در این مقاله قصد داریم شما را با قابلیت‌ها و ویژگی‌های هریک ازآن‌ها آشنا کنیم. اگر شما هم شک دارید که برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال بین صرافی‌ متمرکز یا صرافی غیرمتمرکز کدام یک بهتر است حتما تا پایان همراه دیفایر باشید.

صرافی متمرکز(CEX)چیست؟

صرافی متمرکز(Centralized exchange)که با نام اختصاری(CEX) شناخته می‌شوند پلتفرم‌های آنلاینی هستند که سرمایه‌گذاران برای خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال از آن استفاده می‌کنند. صرافی‌های متمرکز توسط یک سازمان مرکزی مدیریت می‌شوند که در برابر ارائه خدمات مالی به دنبال کسب سود هستند. صرافی‌های متمرکز بیشتر حجم معاملات در بازار را به خود اختصاص می‌دهند، زیرا آن‌ها مانند نهادهای نظارتی هستند که از وجوه کاربران محافظت می‌کنند و پلتفرم‌هایی با رابط کاربری آسان را بری فعالین این حوزه ارائه می دهند.

در ضمن برخی از صرافی های متمرکز حتی دارایی های سپرده شده را نیز بیمه می‌کنند.صرافی های بایننس, کوکوین و کراکن مشهورترین صرافی‌های متمرکز هستند.

مزایای صرافی متمرکز(CEX)

خدمات صرافی‌های متمرکز که دارای یک سیستم مرکزی هستند می‌توان با خدمات ارائه شده توسط بانک‌ها مقایسه نمود که امنیت را ایجاد می‌کنند و بر تراکنش‌ها نظارت دارند و همچنین جابه‌جایی وجوه را آسان‌تر می‌کنند. به طور خلاصه برخی از مزایای صرافی‌های متمرکز عبارتند از:

•  صرافی متمرکز ساختاری منظم دارد

ساختار منظم CEX شرایطی را برای کاربران فراهم می‌کند تا تراکنش‌های سریع و مطمئنی را تجربه کنند و در صورتی که نیاز داشته باشند آن‌ها را پشتیبانی نمایند. برای ایجاد مزیت‌های رقابتی امکانات متنوعی را به کاربران ارائه می‌دهند. در نتیجه، معامله‌گران می‌توانند تصمیمات سریع بگیرند و به سرعت به شرایط متغیر بازار پاسخ دهند.

•  شرایط تجارت در صرافی متمرکز مطلوب است

مشاوران متخصص ارزهای دیجیتال معتقدند که به دلیل حجم معاملات زیاد CEX، از جریان نقدینگی بیشتری برخوردار است. معاملات می توانند به راحتی و به سرعت تعهدات پرداخت خود را تکمیل کنند. فعالیت دیوانه‌وار در پلت‌فرم‌های معاملاتی متمرکز، تعداد زیادی از خریداران و فروشندگان را تضمین می‌کند و در نتیجه تجارت مناسب بازار را به همراه دارد.

معایب صرافی متمرکز(CEX)

ماهیت صرافی‌های متمرکز با ویژگی غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال متضاد است. در ادامه با معایب این صرافی آشنا می‌شوید:

• امنیت در صرافی‌های متمرکز

صرافی جایی است که مردم ارزهای دیجیتال خود را ذخیره می‌کنند. از آنجایی که در صرافی متمرکز کلیدهای خصوصی نگه داری می‌شود، در صورت تسلیم شدن صرافی به یک مهاجم امنیتی، خطر از دست رفتن کامل اطلاعات سرمایه گذاران وجود دارد.

• حریم خصوصی

مالکان صرافی‌های متمرکز موظف به جمع‌آوری اطلاعات دقیق از مشتریان هستند تا از تقلب و سواستفاده مالی جلوگیری کنند. این سیستم با ایده اصلی رمزارزها که اصل گمنامی کاربر را یدک می کشد در تضاد است.

صرافی غیر متمرکز(DEX) چیست؟

صرافی‌های غیرمتمرکز(Decentralized EXchanges) که به اختصار DEX نامیده می‎‌شوند، بازارهای همتا به همتایی هستند که در آن معامله‌گران رمزارزها تراکنش‌های خود را مستقیماً انجام می‌دهند. بدون اینکه نیاز باشد مدیریت وجوه را به یک واسطه یا متولی معاملات واگذار کنند . این تراکنش‌ها با استفاده از توافق‌نامه‌های خوداجرایی که کدنویسی شده‌اند به نام قراردادهای هوشمند تسهیل می‌شوند. مشهورترین صرافی‌های غیرمتمرکزعبارتند از بایننس دکس , یونی سواپ و پنکیک.

اکنون سوالی که در این قسمت مطرح می شود اینست که تجارت همتا به همتا چیست؟
تجارت همتا به همتا به بازاری اطلاق می‌شود که خریداران و فروشندگان رمزارزها را به هم مرتبط می‌کند. به این صورت که کاربران کنترل کلیدهای خصوصی کیف پول خود را دارند و می‌توانند بلافاصله پس از ورود به DEX با کلید خصوصی خود به موجودی رمزارزهایشان دسترسی داشته باشند. آن‌ها نیازی به ارائه اطلاعات شخصی مانند نام و آدرس و ایمیل ندارند و این موضوع برای افرادی که دغدغه حریم خصوصی دارند بسیارعالی است.

صرافی‌های غیرمتمرکز بر روی شبکه‌های بلاک‌چینی ساخته می‌شوند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند. کاربران در این صرافی‌ها محافظت از وجوه خود را بر عهده دارند، هر معامله شامل کارمزد تراکنش همراه با کارمزد معامله می‌شود. در اصل، معامله‌گران برای استفاده از DEX با قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین تعامل دارند.

حتما بخوانید: ‌بازار ساز خودکار (AMM) انقلابی در امور مالی غیرمتمرکز

مزایای صرافی غیرمتمرکز(DEX)

بعد از آشنایی با مزایای صرافی‌های متمرکز نوبت آن است که با ویژگی‌های مثبت صرافی‌های غیرمتمرکز آشنا شویم که هیچ نهاد مرکزی برای نظارت در آن‌ها وجود ندارد.

• در دسترس بودن توکن‌ها در صرافی‌های غیرمتمرکز

صرافی‌های متمرکز باید به‌صورت جداگانه توکن‌ها را بررسی کنند و قبل از فهرست کردن از مطابقت آن‌ها با مقررات محلی اطمینان حاصل کنند. صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توانند شامل هر توکنی باشد که بر روی بلاک چین ساخته شده است، به این معنی که پروژه‌های جدید احتمالاً قبل از در دسترس قرار گرفتن در همتایان متمرکز خود در این صرافی‌ها فهرست می‌شوند. یعنی کاربران این صرافی‌ها می توانند زودتر از همه وارد پروژه‌ها شوند.

• ناشناس بودن

هنگامی که کاربران یک ارز دیجیتال را با ارز دیگری مبادله می‌کنند ناشناس بودن آن‌ها در DEX حفظ می‌شود. برخلاف صرافی‌های متمرکز کاربران نیازی به گذراندن فرآیند شناسایی استاندارد به نام (KYC) ندارند. فرآیندهای KYC شامل جمع‌آوری اطلاعات شخصی معامله‌گران، از جمله نام قانونی کامل آنها و عکسی از مدرک شناسایی صادر شده توسط دولت است.

• کاهش خطرات امنیتی

دارایی‌های صرافی‌های غیرمتمرکز کمتر در معرض هک هستند زیرا این صرافی ها وجوه کاربران را کنترل نمی کنند. اگر پلتفرم هک شود، تنها ارائه دهندگان نقدینگی ممکن است در خطر باشند.

معایب صرافی غیرمتمرکز

با وجود مزایای فوق، معایب مختلفی در صرافی‌های غیرمتمرکز وجود دارد ازجمله:

• دانش خاصی مورد نیاز است

DEX ها با استفاده از کیف پول‌های رمزنگاری که می‌توانند با قراردادهای هوشمند تعامل داشته باشند قابل دسترسی هستند. کاربران نه تنها باید نحوه استفاده از این کیف پول‌ها را بدانند، بلکه باید مفاهیم مرتبط با امنیت و ایمن نگه داشتن وجوه خود را نیز درک کنند. بدون دانش معامله‌گران اشتباهات مختلفی را مرتکب می‌شوند که ممکن است منجر به از دست دادن سرمایه‌شان شود.

• آسیب پذیری قرارداد هوشمند

قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین‌هایی مانند اتریوم به صورت عمومی در دسترس هستند و هر کسی می‌تواند کد خود را بررسی کند. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند صرافی‌های غیرمتمرکز بزرگ توسط شرکت‌های معتبر حسابرسی می‌شوند. با توجه به این موضوع حسابرسان ممکن است اشتباه کنند و نتوانند بهره‌برداری‌های جدید بالقوه‌ای را پیش‌بینی نمایند.

• لیست های توکن بررسی نشده

هر کسی می‌تواند یک توکن جدید را در یک صرافی غیرمتمرکز فهرست کند و با جفت کردن آن با سکه‌های دیگر نقدینگی را فراهم کند. این موضوع می‌تواند سرمایه‌گذاران را در معرض خطر کلاهبرداری‌هایی مانند rug pull قرار دهد. rug pull زمانی اتفاق می‌افتد که تیم پشت پروژه، توکن‌هایی را که برای تامین نقدینگی استفاده می‌شود در استخرهای این صرافی‌ها هنگامی که قیمت آن‌ها بالا می‌رود، تخلیه کنند و به این ترتیب فروش سایر معاملات را غیرممکن می‌کند.

معامله‌گران قبل از خرید می‌توانند با خواندن وایت پیپر هر پروژه و بررسی رسانه‌های اجتماعی و جستجوی ممیزی‌های احتمالی در پروژه، سعی کنند تا حد امکان اطلاعات بیشتری در مورد یک توکن به دست آورند. با این روش از کلاهبرداری‌های رایج که به دلیل ناآگاهی رخ می‌دهد جلوگیری می‌شود.

بین صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز کدام یک مناسب‌تر است؟

بعد از آشنایی با صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز وقت آن رسیده است تا پلتفرم مناسب برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال را انتخاب کنیم:

• کارمزد

بسیاری از سرمایه‌گذاران کریپتو معتقدند که تجارت در صرافی های غیرمتمرکز ارزان‌تر است. کارمزد اکثر DEX ها کمتر از CEX ها است، و این کارمزد می‌تواند در صرافی های مختلف متفاوت . بنابراین بررسی کارمزد برای انتخاب صرافی مناسب موضوع بسیار مهمی است.

• مقررات

در صرافی‌های متمرکز یک موجودیتی به نام صرافی تمام کارهای احراز هویت و قانون گذاری را برای کاربران انجام می دهد. اما در صرافی های غیر متمرکز خود صرافی هیچ کنترلی بر روی اطلاعات کاربران ندارد و تمام مراحل قانون گذاری وابسته به همان قرداد هوشمندی است که در بالاتر درباره آن صحبت کردیم.

• امنیت

در صرافی های متمرکز به دلیل آن که فقط یک موجودیت به نام صرافی به عنوان شخص ثالث در معاملات حضور دارد, احتمال هرگونه حمله امنیتی از طرف مهاجمان می رود اما در صرافی های غیر متمرکز به دلیل اینکه گروهی از اعتبارسنج های هوشمند و معتبر هر معامله را تایید می کنند احتمال انجام هرگونه حمله توسط مهاجمان به شدت کاهش می یابد. پس می توان گفت صرافی های غیر متمرکز از نظر امنیتی بسیار بالاتر از صرافی های متمرکز هستند.

• عامل ریسک

با وجود امنیت پایینتر در صرافی های متمرکز اما این صرافی ها هستند که مسئول هرگونه نقض امنیتی توسط مهاجمان می باشند اما در صرافی های غیر متمرکز این مسولیت بر عهده کاربران و سرمایه گذاران است.

• نقدینگی

صرافی های متمرکز نقدینگی بالاتری ارائه می دهند زیرا جفت های معاملاتی بیشتری دارند و خرید و فروش دارایی های کریپتو را آسان تر می کند. علاوه بر این،صرافی های متمرکز اغلب معاملات حاشیه ای را ارائه می دهند که نقدینگی را بیشتر می کند. از سوی دیگر، صرافی های غیر متمرکز نقدینگی کمتری دارند زیرا برای تامین نقدینگی از طریق قراردادهای هوشمند به کاربران متکی هستند.

سخن پایانی
پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی از جمله تجربه تجاری کاربر، اولویت برای حفظ حریم خصوصی و نگرانی های امنیتی بستگی دارد. اگر یک معامله گر جدید هستید، صرافی های متمرکز ممکن است گزینه بهتری باشد زیرا کاربرپسندتر است و نقدینگی بالاتری ارائه می دهد. عامل دیگری که باید در نظر گرفته شود، کارمزدهای تراکنش است، که در آن صرافی های غیر متمرکز اغلب کارمزدهای کمتری نسبت به صرافی های متمرکز دارند. با این حال، همیشه اینطور نیست، و برخی از صرافی های غیر متمرکز ممکن است هزینه های شبکه بالاتری داشته باشند که باعث می شود معامله ارزهای دیجیتال گران تر شود.