وب ۳ چیست؟ معرفی فناوری وب ۳ به زبان ساده

وب ۳، نسل جدیدی از اینترنت است که از تکنولوژی‌های مختلف بهره می‌برد و به صورت غیرمتمرکز عمل می‌کند. در این تجربه جدید، اینترنت نه تنها ورودی‌های شما را دقیق تفسیر می‌کند بلکه توانمندی دارد تا تمامی گفتگوهای شما، از متن و صدا تا سایر مدل‌ها، را درک کند.

ما در مرحله آغازین تکامل اینترنت ۳ قرار داریم و برخی این فناوری را به عنوان “وب سه” معرفی می‌کنند. درحال حاضر، تعدادی از برنامه‌های وب ۳ در حال توسعه هستند، اما تا زمانی که زیرساخت‌های جدید اینترنت شکل نگیرد، واقعیت واقعی آنها به چشم نمی‌آید. این مقاله به توضیح فناوری و تکنولوژی وب ۳، کاربردها و ابزارهای مورد استفاده آن می‌پردازد.

فناوری و تکنولوژی‌های وب 1 تا وب 3

بررسی تکنولوژی وب ۳ و نقش آن در بازار ارزهای دیجیتال نیازمند در نظر گرفتن چند نکته است. ابتدا، لازم است بدانیم که این مفهوم تازه به حساب نمی‌آید. جفری زلدمن، یکی از نخستین توسعه‌دهندگان وب ۱.۰ و ۲.۰، در سال ۲۰۰۶ حمایت خود از وب ۳ را اعلام کرد، اما گفتگوها در مورد این موضوع قبلاً از سال ۲۰۰۱ شروع شده بود.

وب ۳ نتیجه نهایی ابزارهای قدیمی‌تر وب است، که با ترکیب تکنولوژی‌های پیشرفته مانند هوش‌مصنوعی و بلاک‌چین، همچنین تقویت ارتباطات داخلی کاربران، به وجود آمده است. بدون شک، این نسل جدید از اینترنت ارتقاء یافته‌ای از نسل‌های گذشته خود، یعنی اینترنت ۱.۰ و ۲.۰، خواهد بود.

دوران وب ۱.۰ (از سال ۱۹۸۵تا ۲۰۰۵)

در دهه ۹۰ میلادی، دوران وب ۱.۰ یا “وب ایستا” با ویژگی‌های استاتیک پدیدار شده بود. این دوره، اولین تجربه قابل اعتماد اینترنت را ارائه می‌داد، هرچند دسترسی به اطلاعات محدود بود و تعامل کاربری محدود به حداقل می‌رسید. در آن زمان، امکاناتی مانند ساخت صفحات کاربری یا ارسال کامنت برای مقالات وجود نداشت.

در وب ۱.۰، بر خلاف دوران‌های بعدی، الگوریتم‌های غربال‌کننده‌ای برای جستجوی بهتر وجود نداشت؛ بنابراین یافتن اطلاعات مرتبط با موضوعات به چالش کشیده می‌شد. به طور ساده، اینترنت نسل اول شبیه به یک بزرگراه یک طرفه با مسیری باریک بود که تولید محتوا توسط افراد محدودی انجام می‌شد و اطلاعات اصلی از طریق دایرکتوری‌ها فراهم می‌شد.

عصر وب ۲.۰ (۲۰۰۵ تا کنون)

وب اجتماعی یا وب ۲ به‌لطف پیشرفت‌های حاصل در فناوری‌های وب مانند جاوا اسکریپت، HTML۵ ،CSS۳ و موارد دیگر، اینترنت را تعاملی‌تر کرد، که به استارتاپ‌ها اجازه داد تا پلتفرم‌های تعاملی مانند یوتیوب، فیسبوک، ویکی‌پدیا و بسیاری دیگر را بسازند.

از آنجایی که اکنون در وب ۲ و وب ۳ امکان توزیع و به‌اشتراک‌گذاری داده بین برنامه‌ها و پلتفرم‌های مختلف وجود دارد، این اتفاق راه را برای شکوفایی تولید محتوای کاربر محور و شبکه‌های اجتماعی هموار کرده است. مجموعه ابزارهای عصر فعلی اینترنت توسط تعدادی از نوآوران وب مانند جفری زلدمن که پیشتر درباره او صحبت کردیم، توسعه یافتند.

نسل وب 3 (در انتظار ظهور)

وب ۳، مرحله‌ای جدید در تکامل اینترنت است که با بهره‌گیری از هوش‌مصنوعی، اطلاعات را با سطحی از هوش مشابه انسان پردازش خواهد کرد. این مرحله به کاربران این قابلیت را می‌دهد که از برنامه‌های هوشمند بهره‌مند شوند.

تیم بارنرز-لی توضیح داده است که سمانتیک وب قصد دارد روابط “خودکار” با سیستم‌ها، افراد و دستگاه‌های خانگی را ایجاد کند. این برنامه‌ها به تعاملات میان انسان‌ها و ماشین‌ها اشاره دارند و تولید محتوا و فرآیندهای تصمیم‌گیری را به یک سطح جدید از ارتباط تبدیل می‌کنند. این روند باعث تولید و توزیع محتواهای هوشمند و شخصی‌سازی‌شده برای تمامی کاربران اینترنت می‌شود.

تعریف وب ۳ از دیدگاه بلاک‌چین

قبل از اینکه به وب ۳ در حوزه ارزهای دیجیتال بپردازیم، بهتر است به معنای اصلی آن توجه کنیم. وب ۳، جلوه‌ی نسل سوم اینترنت را دارد که برخی از مسائل بزرگ نسل دوم را حل کرده است.

در واقع، اینترنت متمرکز یک محدودیت بزرگ داشت، اما هدف وب ۳ ایجاد یک اینترنت غیرمتمرکز است که با سرعت بیشتر، امنیت بالاتر و قابلیت‌های گسترده‌تر عمل کند. این نسل به دنبال حذف کنترل شرکت‌های بزرگ است و به شیوه‌ای غیرمتمرکز کار می‌کند و به اختیار کاربران تعلق دارد و توسط آنها اداره می‌شود.

Web۳، به جای شرکت‌های آنلاین سنتی که از اطلاعات شما بهره‌می‌برند، کنترل داده‌ها را به دست فرد برمی‌گرداند. این به کاربران امکانات منحصر به فردی را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، هنرمندان موسیقی می‌توانند آثار خود را در پلتفرم‌های غیرمتمرکز یا حتی دستگاه‌های شخصی‌شان منتشر کنند به جای اعتماد به سرویس‌های متمرکز مانند Spotify یا YouTube.

هدف اصلی وب ۳ با اجتناب از کنترل شرکت‌هایی که محدودیت‌هایی را برای دسترسی به سرویس‌ها تعیین می‌کنند، به دست می‌آید. معاملات در وب ۳ مستقیماً بین دو یا چند طرف انجام می‌شود و بدون واسطه واسطه برای بهبود حریم خصوصی، استقلال و کنترل داده‌ها استفاده می‌شود.

کاربردهای وب ۳ در فناوری‌های نوظهوری مانند بلاک‌چین، برنامه‌های غیرمتمرکز، برنامه‌های متن‌باز و اینترنت اشیاء (IoT) انقلابی ایجاد خواهد کرد. این تکنولوژی به حدی پیشرفته است که برخی معتقدند کاربردهای زیادی در آینده خواهد داشت. با این حال، امکان استفاده از آن‌ها همچنان در حال شکل‌گیری است.

بیشتر بخوانید: کاربرد هوش‌مصنوعی در بلاک‌چین

وب ۳ در ارزهای دیجیتال

بلاک‌چین، به عنوان یک فناوری جدید و بدون واسطه، نه تنها به تراکنش‌ها و سیستم‌های مالی محدود نمی‌شود، قابلیت ذخیره اطلاعات در بلاک‌چین به روشی است که در حوزه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وب ۳ که هدف ایجاد یک اینترنت غیرمتمرکز را دارد، برخی از مزایای بلاک‌چین به عنوان یک سیستم غیرمتمرکز را مورد توجه قرار می‌دهد. این توجه به خاطر قابلیت بلاک‌چین به عنوان یک سیستم که بدون واسطه عمل می‌کند و امکان ذخیره اطلاعات با امان را فراهم می‌آورد، مناسب به نظر می‌آید.

اگر وب ۳ به طور جامع استفاده شود، کاربران به دو گروه تقسیم می‌شوند. یک گروه که با ذخیره اطلاعات و تبدیل به سرور، نقش مهمی را ایفا می‌کنند و گروه دیگر به عنوان مصرف‌کننده در سیستم حاضرند فعالیت نمایند. در این سناریو، یک سیستم لازم است که پاداش ذخیره اطلاعات را از مصرف‌کنندگان بگیرد و به ذخیره‌کنندگان ارائه دهند. در اینجا بلاک‌چین به عنوان یک سیستم مناسب برای انجام این عملکرد مطرح می‌شود.

سیستم های پیش روی ارزدیجیتال در وب ۳

۱. اتریوم و نسل سوم اینترنت:

ارزدیجیتال اتریوم، به عنوان دومین رمزارز بزرگ جهان از نظر حجمی، از تکنولوژی پیشرفته‌ای برخوردار است. استفاده از تکنولوژی وب ۳ در اتریوم، این ارزدیجیتال را به انتخاب اصلی برنامه‌های غیرمتمرکز تبدیل کرده است. اتریوم قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را نیز دارد.

این مشخصات منجر به این شده است که اتریوم به عنوان یکی از ارزهای اصلی نسل سوم اینترنت شناخته شود. بر خلاف سیستم‌های متمرکز، اتریوم دارای یک ساختار غیرمتمرکز است که به کاربران امکان دسترسی از هر نقطه‌ای را می‌دهد. این ویژگی غیرمتمرکز بودن، یکی از اساسی‌ترین نیازهای یک سیستم در نسل سوم اینترنت است.

۲. متامسک (MetaMask) و وب ۳:

متامسک به عنوان یکی از بهترین کیف‌پول‌های ارزدیجیتال شناخته می‌شود، اما این کیف‌پول همچنین به عنوان یک پلتفرم برتر برای وب گردی در نسل سوم اینترنت شناخته می‌شود. این کیف‌پول امکان اتصال مستقیم به مرورگرهای Chrome و Firefox را دارد. استفاده از افزونه متامسک بر روی مرورگرها، تراکنش‌های لازم برای نسل سوم اینترنت را به سرعت و با کارایی بالا امکان‌پذیر می‌سازد.

۳. مرورگر Brave و ارتباط با وب ۳:

Brave به عنوان یکی از سیستم‌های فوق‌العاده در نسل سوم اینترنت مطرح است. این مرورگر تمامی تبلیغات آزاردهنده موجود در دیگر مرورگرها را حذف کرده و امکانات فراوانی را برای کاربران فراهم می‌آورد. این ارتباط با ارزهای دیجیتال، مرورگر Brave را قادر به کار با ارز دیجیتال BAT که به Brave تعلق دارد، می‌کند.

مزایا و چالش‌های نسل سوم وب

مزایا:

۱. لغو نیاز به نهاد مرکزی کنترل کننده:
با حذف نهادهای کنترل کننده، امکان کنترل اطلاعات کاربران و سانسور آن‌ها از بین می‌رود.

۲. حفظ مالکیت اطلاعات کاربران:
اطلاعات کاربران با رمزنگاری امنیتی حفظ می‌شوند، که جلوی استفاده غیرمجاز از آن‌ها توسط بازاریابان و تبلیغات‌گران را می‌گیرد.

۳. اجرای برنامه‌ها بر روی تمام دستگاه‌ها:
امکان اجرای برنامه‌ها بر روی تمام سیستم‌عامل‌ها بدون هیچ‌گونه محدودیتی فراهم می‌شود.

۴. رفع نیاز کاربران در سریع‌ترین زمان ممکن:
اتصال به اینترنت و جمع‌آوری داده‌ها، الگوریتم‌ها را قادر به تجزیه و تحلیل دقیق‌تر داده‌ها برای رفع نیازهای کاربران می‌کند.

۵. کاهش هک و سرقت اطلاعات:
به دلیل غیرمتمرکز بودن اطلاعات، هک و سرقت اطلاعات کاربران به صورت کلی دشوارتر خواهد بود.

چالش‌ها:

۱. مقیاس‌پذیری:
تراکنش‌ها در وب ۳ به دلیل غیرمتمرکز بودن آن کندتر انجام می‌شوند که یک چالش محسوب می‌شود.

۲. تجربه کاربری:
تعامل با برنامه‌های وب ۳ نیازمند گام‌ها، نرم‌افزارها و آموزش‌های بیشتر است که ممکن است پذیرش گسترده را دشوار کند.

۳. دسترسی:
عدم یکپارچگی در مرورگرها دسترسی به نسل سوم وب را برای برخی از کاربران غیرممکن می‌سازد.

۴. هزینه:
بسیاری از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز کدهایی را به دلیل هزینه‌های بالا در بلاک‌چین قرار داده‌اند.

ویژگی‌های کلیدی وب ۳

برای درک کامل نسل بعدی اینترنت، باید به چهار مشخصه کلیدی وب ۳ نگاه کنیم:

• فراگیری (Ubiquity)
• وب معنایی (Semantic Web)
• هوش مصنوعی (AI)
• گرافیک‌های سه بعدی

فراگیری یا حضور در همه‌جا:

فراگیری یعنی حاضر بودن در هر جایی و در هر لحظه. در وب ۲، کاربران می‌توانستند به‌صورت آنی تصاویر را دریافت و به‌اشتراک بگذارند. اما وب ۳ با ایجاد دسترسی به اینترنت برای همه افراد در هر مکان و زمان، این امکان را بیشتر ارتقا می‌دهد. با ظهور دستگاه‌های هوشمند اینترنت اشیاء، دستگاه‌های متصل به اینترنت نیز متمرکز نخواهند بود.

وب معنایی یا سمانتیک یا معناشناسی:

سمانتیک به مطالعه روابط بین کلمات می‌پردازد. در وب ۲، حتی با تفاوت در نحو کلمات، معنا یکسان می‌ماند. اما در وب ۳، با تحلیل داده‌ها و رمزگشایی معانی و احساسات، دستگاه‌ها می‌توانند تجربه بهتری برای کاربران فراهم کنند.

هوش مصنوعی:

هوش مصنوعی به هوش نشان‌داده‌شده توسط ماشین‌ها اشاره دارد. در وب ۳، ماشین‌ها می‌توانند از داده‌ها معانی و احساسات را استخراج کنند. به دلیل این قابلیت، انسان‌محوری وب ۲ جلوگیری از رفتارهای مخرب را دشوار می‌کند. وب ۳ با ترکیب فراگیری، سمانتیک، و هوش مصنوعی، تجربه پیشرفته‌تری را برای کاربران ایجاد می‌کند.

وب فضایی و گرافیک‌های ۳ بعدی:

وب ۳ با کنکاش در فناوری گرافیکی، به ساختار سه بعدی و دنیاهای مجازی با کیفیتی شفاف و پیشرفته می‌پردازد. این انقلاب گرافیکی هدف از حذف مرزهای بین داده‌های فیزیکی و دیجیتال را دنبال دارد.

برخی به این نسل از وب، “وب فضایی” نیز می‌گویند. این تاکید بر ایجاد یک فضای سه بعدی و مجازی در وب است، که جهت ادغام بیشتر داده‌ها و تجربه کاربری بهبود یافته را دنبال می‌کند.

تصاویر گرافیکی سه بعدی، به‌عنوان یک ابزار پرقدرت در این وب فضایی، برخلاف نسل‌های قبلی، سطحی جدید از تعامل و تجربه را فراهم می‌کنند. این نوع گرافیک‌ها، نه تنها در زمینه بازی‌های گیمینگ پیشرفته مانند بازی دیسنترالند، بلکه در حوزه‌های مختلف از جمله ملک و املاک، سلامت و تجارت الکترونیک به کار می‌روند.

تفاوت وب بلاک‌چینی با وب ۳؛ کجای راه هستیم؟

اگرچه عنوان “وب ۳” به‌طور گسترده برای توصیف فاز جدید اینترنت به‌کار می‌رود و انتقال از پلتفرم‌های تجاری بزرگ به مدل غیرمتمرکز را نشان می‌دهد، گزارش یک تیم تحقیقاتی در وبسایت “کوین تلگراف” ما را با واقعیت‌هایی روبرو می‌کند. این گزارش با عنوان “وب ۳: پرچم تبلیغاتی یا انقلاب فناوری؟” تلاش دارد تا ابهامات را برطرف کرده و به جزئیات واقعی وب3 پرداخته و مواقعیت واقعی آن را مورد بررسی قرار دهد.

در این تحقیق، محققان بین عبارت “وب بلاک‌چینی” و “وب غیرمتمرکز” تفاوت‌ها را مشخص کرده‌اند. “وب بلاک‌چینی” بیشتر به یکپارچگی فناوری بلاک‌چین در ساختار وب اشاره دارد، درحالی‌که “وب غیرمتمرکز” به عنوان یک جایگزین غیرمتمرکز برای اینترنت امروزی بدون نیاز به اجازه و اطمینان از اعتبار اطلاعات در نظر گرفته می‌شود.

“وب بلاک‌چینی” با رشد اکوسیستم‌های توکن‌های NFT، سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAO) و گیم‌فای (GameFi) همراه بوده است. این گزارش به بررسی نحوه استفاده از این اکوسیستم‌ها از فناوری بلاک‌چین و وارد کردن نوآوری به صنایع سنتی می‌پردازد.

از سوی دیگر، “وب غیرمتمرکز” به دنبال شکستن انحصار چندجانبه پلتفرم‌های تحویل محتوا در دنیای وب امروز است. این هدف از طریق ایجاد یک وب جدید با قوانین تمرکززدایی، بدون نیاز به اجازه (به معنای دسترسی عمومی) و اعتمادلزوم (یعنی به‌وسیله کدهای بسیار قوی) رخ می‌دهد.

گرچه تمام این تفاسیر موجب ایجاد تصویری از یک وب پیشرفته می‌شود، اما این گزارش هشدار می‌دهد که تا اجرای کامل اصول تمرکززدایی در هر دو نسل از وب، امری زمان‌بر است. به‌طور مثال، “وب بلاک‌چینی” به میزبانی برخی از نودهای اتریوم در Amazon Web Services، موجب انحصار و مرکزیت گرایی می‌شود.

نتیجه‌گیری

در عصر وب ۳، تحولی قابل‌توجه در تجربه مرورگری ایجاد می‌شود. این نسل جدید از اینترنت نه تنها تمرکز بیشتری روی کاربران دارد بلکه به آنها امکانات دستیاران هوشمند و جستجوی انسان‌گونه‌تر را فراهم می‌کند. با ارائه فوایدی غیرمتمرکزتر، وب ۳ در راستای ایجاد یک فضای اینترنتی عادلانه‌تر حرکت می‌کند.

تعداد زیادی از نوآوری‌های آتی، توانایی ارتقاء تمامی کاربران به عنوان حاکمان داده‌های خود را دارند و یک تجربه کاربری چندبعدی و غنی‌تر را در دسترس همگان قرار می‌دهند. فناوری‌هایی همچون اینترنت اشیاء، هوش‌مصنوعی و ماشین‌لرنینگ در ایجاد این پارادایم جدید اینترنت تأثیرگذار خواهند بود.

منبع: forbes.com