اتریوم از ابتدای راهاندازی خود با چالشهای مقیاسپذیری مواجه بوده است. با افزایش تعداد کاربران و تراکنشها، هزینهها و زمان پردازش نیز به طور چشمگیری افزایش مییابد. برای حل این مشکل، یکی از راهکارهای اصلی به نام لایه ۲ (Layer 2) و به ویژه Rollups معرفی شده است. این تکنیکها با پردازش تراکنشها خارج از زنجیره اصلی اتریوم و ارسال نتایج آنها به اتریوم، باعث کاهش هزینهها و زمان پردازش میشوند. با این حال، هنوز بهینهسازیهای زیادی در این روشها لازم است تا بتوانند به حداکثر کارایی خود برسند. در همین راستا، Proto-Danksharding و Danksharding به عنوان راهکارهای جدید و پیشرفته، به عنوان گامهای مهم در افزایش مقیاسپذیری و کاهش هزینهها در اتریوم مطرح شدهاند.
۱.لایه ۲ و Rollups: بهینهسازی مقیاسپذیری اتریوم
Rollups یکی از مهمترین تکنیکهای لایه ۲ برای افزایش مقیاسپذیری اتریوم هستند. این تکنیکها تراکنشها را به صورت گروهی پردازش کرده و سپس نتیجه را به اتریوم ارسال میکنند. به این ترتیب، بار شبکه اصلی کاهش یافته و هزینهها تا هشت برابر کمتر میشوند.
اما Rollups هنوز نیاز به بهینهسازی بیشتر دارند. یکی از مسائل مهم، وجود مولفههای متمرکز در این سیستمهاست که باعث افزایش هزینهها و آسیبپذیری آنها میشود. با گذر زمان، این مولفهها قابل حذف خواهند بود و Rollups به تدریج به سمت غیرمتمرکز شدن حرکت خواهند کرد.
۲. کاهش هزینههای دادهها در Rollups
یکی از بزرگترین چالشهای Rollups، نیاز به ذخیرهسازی حجم بالای دادهها است. هر تراکنش که در Rollups پردازش میشود، باید به اتریوم ارسال شود تا صحت آن تأیید گردد. این کار نیاز به ذخیرهسازی حجم عظیمی از دادهها دارد که در حال حاضر بخش عمدهای از هزینهها را تشکیل میدهد (بیش از ۹۰ درصد هزینه تراکنشها).
برای حل این مشکل، راهکار جدیدی به نام Proto-Danksharding معرفی شده است که به طور ویژه روی کاهش هزینه ذخیرهسازی دادهها تمرکز دارد.
۳. Proto-Danksharding: ذخیرهسازی موقت دادهها برای کاهش هزینهها
Proto-Danksharding با استفاده از Blob Storage به عنوان یک روش نوین برای ذخیرهسازی دادهها، امکان ذخیرهسازی موقت دادهها را فراهم میکند. به این ترتیب، دادههای مرتبط با Rollups به جای ذخیرهسازی دائمی، در بلوکهایی به نام Blobs ذخیره میشوند که بعد از مدت زمانی از شبکه حذف میشوند. این فرآیند باعث کاهش هزینههای ذخیرهسازی و در عین حال افزایش مقیاسپذیری شبکه میشود.
این روش جدید به طور خاص به اپراتورها، صرافیها و سایر خدماتی که نیاز به دسترسی به این دادهها دارند، اجازه میدهد تا مسئولیت ذخیرهسازی طولانیمدت را بر عهده بگیرند، در حالی که هزینهها برای اکثریت کاربران کاهش مییابد.
۴. Danksharding: گام بعدی در مقیاسپذیری اتریوم
Danksharding به عنوان مرحله بعدی در پیشرفت Proto-Danksharding مطرح است. این روش پیچیدهتر از Proto-Danksharding است و نیازمند روشهای جدید برای تأیید در دسترس بودن دادهها در شبکه است. در این فرآیند، نقش اعتبارسنجها (validators) با استفاده از (Data Availability Sampling) پررنگتر میشود.ولیدیتورها باید به طور رمزنگاری تأیید کنند که بخشهای کوچکی از دادههای blob به درستی بررسی و ذخیره شدهاند. این روش به اتریوم امکان میدهد تا دادهها را به طور کارآمدتر و مقیاسپذیرتر در دسترس قرار دهد.
پیادهسازی کامل Danksharding هنوز به زمان زیادی نیاز دارد و ممکن است چندین سال طول بکشد تا این تکنولوژی به طور کامل در شبکه اتریوم پیادهسازی شود.
۵. تمرکززدایی Rollups: بهبود امنیت و مقیاسپذیری
یکی از اهداف اصلی در طراحی Rollups، حرکت به سمت غیرمتمرکز کردن زیرساختهاست. در حال حاضر، بیشتر Rollups از توالیگرهای متمرکز برای پردازش تراکنشها استفاده میکنند که این موضوع میتواند باعث آسیبپذیری شبکه در برابر تهدیداتی مانند سانسور یا دستکاری دادهها شود. علاوه بر این، برخی از Rollups هنوز از روشهای تأیید دادهها مانند (Fraud Proofs) یا (Validity Proofs) استفاده نمیکنند که این موضوع میتواند امنیت شبکه را تهدید کند.
برای افزایش مقیاسپذیری و امنیت، نیاز به تمرکززدایی بیشتر از توالیگرها و اثباتکنندهها است. این اقدام باعث خواهد شد که تعداد بیشتری از افراد مسئولیت پردازش و تأیید تراکنشها را به عهده بگیرند و در نتیجه شبکهای امنتر و مقیاسپذیرتر شکل گیرد.
۶. پیشرفتها و چشمانداز آینده
پیادهسازی Proto-Danksharding به عنوان اولین گام در مسیر بهبود مقیاسپذیری اتریوم، قرار است بهعنوان بخشی از بهروزرسانی Cancun-Deneb (که به آن “Dencun” هم گفته میشود) در مارس ۲۰۲۴ انجام شود. این بهروزرسانی میتواند تأثیر زیادی در کاهش هزینهها و افزایش سرعت تراکنشها داشته باشد.
اما برای پیادهسازی کامل Danksharding و دستیابی به مزایای آن، چندین سال زمان و توسعه بیشتر شبکه نیاز است. علاوه بر این، تمرکززدایی Rollups به تدریج در حال انجام است و هر Rollup بهطور خاص برنامه زمانبندی خاص خود را برای رسیدن به این هدف دارد.
اتریوم به سوی مقیاسپذیری بیشتر و هزینههای کمتر
فناوریهای Proto-Danksharding و Danksharding، با کاهش هزینهها و افزایش سرعت تراکنشها، به عنوان دو گام اساسی در مسیر مقیاسپذیری اتریوم مطرح هستند. این تکنولوژیها، همراه با حرکت به سمت تمرکززدایی بیشتر Rollups، میتوانند اتریوم را به یک بستر غیرمتمرکزتر، کارآمدتر و ارزانتر تبدیل کنند که امکان استفاده از آن در مقیاسهای بزرگتر را فراهم میکند.
با این پیشرفتها، اتریوم میتواند به یک بلاکچین مقیاسپذیر و کارآمد تبدیل شود که به طور گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
منبع: Teach yourself crypto