با گسترش روزافزون معاملات ارزهای دیجیتال در ایران، توجه سازمانهای نظارتی و مالیاتی به این حوزه افزایش یافته است. اگرچه صرافیها بر اساس مدل کارمزدی خود مالیات پرداخت میکنند، اما نبود چارچوب قانونی و شفافیت لازم، رصد کامل فعالیتهای معاملهگران را برای سازمانهای مالیاتی دشوار کرده است.
سود ناشی از خرید و فروش رمزارز مشمول مالیات بر درآمد است
مرجان نکوآمال، معاون دفتر حسابرسی سیستمی سازمان امور مالیاتی، در اینباره هشدار میدهد که طبق قوانین موجود، سود حاصل از خرید و فروش رمزارز بهعنوان درآمد محسوب میشود و در صورت نادیده گرفتن آن، جریمههای سنگینی در پی خواهد داشت.
در جریان بررسی طرح «مالیات بر سوداگری و سفتهبازی» در مجلس، ارزهای دیجیتال بهعنوان دارایی سرمایهای شناخته شدند و در قالب مالیات بر عایدی سرمایه قرار گرفتند. پیشنهاد حذف رمزارزها از این مالیات نیز مطرح شد، اما مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را غیرمنصفانه دانست و رد کرد. در نتیجه، وضعیت مالیات این حوزه هنوز بهطور قطعی مشخص نشده است.
مرجان نکوآمال تأکید کرد که طبق سیاستهای ابلاغی، سود حاصل از معاملات رمزارز بهعنوان درآمد تلقی میشود و مشمول مالیات بر درآمد است. به این ترتیب، ارزهای دیجیتال که زمانی در حاشیه بودند، اکنون به بخشی از اقتصاد پرگردش تبدیل شدهاند و تحت مقررات مالیاتی قرار میگیرند.
یکی از چالشهای مهم در این زمینه، عدم وجود بستر شفاف مشابه بازار سرمایه است که باعث میشود اطلاعات کامل از معاملهگران در دسترس سازمانهای مالیاتی قرار نگیرد. در بازار بورس، نرخ مالیات و دادههای معاملاتی روشن و شفاف است، اما در بازار رمزارز این شفافیت وجود ندارد؛ مگر زمانی که سود معاملات وارد حسابهای بانکی شود. در این صورت، سازمان امور مالیاتی میتواند آن را بهعنوان درآمد بررسی کند.
چگونگی محاسبه مالیات صرافیها
صرافیهای ایرانی مشابه کارگزاریهای بورس طبقهبندی میشوند و با داشتن مجوز رسمی، بهعنوان فعال اقتصادی شناخته میشوند و باید بر اساس کارمزدهای دریافتی مالیات پرداخت کنند. برخی صرافیها بهطور متفاوتی مدعی هستند که مالیات بر اساس جریان ورودی و خروجی پول محاسبه میشود، نه فقط کارمزدها. نکوآمال نیز توضیح داد که مبنای قانونی تا به امروز همان کارمزدها بوده است و اگر اختلافی وجود دارد، باید جداگانه بررسی شود. تنوع نرخ کارمزد میان صرافیها نیز یکی از چالشهای محاسبه دقیق مالیات به شمار میرود.
استخراج رمزارز؛ بخش کاملاً قانونگذاریشده
مراکز استخراج ارز دیجیتال بهعنوان واحد صنعتی شناخته میشوند و باید مالیات پرداخت کنند. سازمان امور مالیاتی دستورالعملهای ویژهای صادر کرده است که از جمله آنها حذف محدودیت مکانی برای برخی از شهرهای بزرگ است.
بازاری که روزگاری خارج از دید قانون بود، اکنون هر روز بیشتر به مقررات مالیاتی گره میخورد. معاملهگران و کسبوکارهای فعال در حوزه رمزارز باید به این تغییرات توجه کنند، زیرا عدم توجه به این تحولات ممکن است به هزینههای سنگین منجر شود.
منبع: naghdineh.com