توسط : در دنیای امروزی که تکنولوژی به سرعت در حال پیشرفت است، تفاوت اثبات سهام و کار به یکی از جنبه‌های اقتصادی جامعه تبدیل شده است. ارزهای دیجیتال، از جمله بیت‌کوین و اتریوم، نه تنها به عنوان ابزارهای مالی جدید، بلکه به عنوان یک فرهنگ اقتصادی نوظهور نیز شناخته می‌شوند.
اثبات سهام در این فضا به معنای مسئولیت‌های دارندگان ارزهای دیجیتال، نحوه انتقال و مبادله آنها در این امور می‌پردازد. از سوی دیگر، اثبات کار در حوزه ارز دیجیتال به تعهدات متصل به تولید، تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه‌های بلاک‌چینی می‌پردازد.
تفاوت‌های اساسی در اثبات سهام و کار در ارزهای دیجیتال شامل موضوعاتی چون تکنولوژی‌های مورد استفاده و نحوه تأیید تراکنش‌ها می‌شود. همچنین، نقش این دو نوع اثبات در تعیین معیارهای اقتصادی و امکانات مالی در دنیای دیجیتال نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در این مقاله، به بررسی عمیق تفاوت‌ها و تأثیرات اثبات سهام و کار در حوزه ارزهای دیجیتال می‌پردازیم تا به درک بهتری از دینامیک‌های پیچیده این فضاها برسیم و ابعاد اقتصادی آنها را تجزیه و تحلیل کنیم.
الگوریتم اثبات سهام چیست؟
الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake یا به اختصار PoS) یک نوع الگوریتم اثبات مالکیت در حوزه بلاکچین است. در این الگوریتم، مالکیت (یا تعداد واحدها) یک رمزارز مانند بیت‌کوین مهم نیست، بلکه مشارکت فعّال مالکان (stakers) در فرآیند اثبات نیز تأثیرگذار است.
عملکرد الگوریتم اثبات سهام به این صورت است: به جای استفاده از روش استخراج کوین (mining) که در الگوریتم اثبات کار (Proof of Work یا PoW) معمولاً اجرا می‌شود، افراد یا واحدها (stakers) بر اساس مقدار ارز دیجیتالی که در حوزه خود نگه داشته‌اند، حق مشارکت در ایجاد و تأیید بلوک‌های جدید را دارند. به این عملیات “استیکینگ” (staking) نیز گفته می‌شود.
بیشتر بخوانید: الگوریتم اجماع اثبات سهام
واحدهایی که بیشترین مقدار ارز را در اختیار دارند، بیشترین احتمال برنده‌شدن در فرآیند انتخاب بلوک بعدی را دارند. این انتخاب معمولاً به صورت تصادفی صورت می‌گیرد، اما مقدار مالکیت (ارز دیجیتال نگه‌داشته شده) تأثیرگذاری بیشتر دارد. این باعث می‌شود که هرچه بیشتر ارزدیجیتال در دست یک فرد یا واحد باشد، احتمال انتخاب بلوک بعدی توسط آنها بیشتر شود.
کاربرد اصلی الگوریتم اثبات سهام در حوزه بلاکچین عبارتند از:
۱. کارآیی انرژی: الگوریتم اثبات سهام در مقایسه با الگوریتم اثبات کار (PoW) به مراتب کمتر انرژی مصرف می‌کند. زیرا در PoW، برای استخراج بلوک نیاز به قدرت محاسباتی بسیار بالا و در نتیجه مصرف انرژی زیادی داریم. این امر موجب شده است که بسیاری از پروژه‌های بلاکچین به سمت الگوریتم PoS حرکت کنند.
۲. کاهش حساسیت به تجهیزات مخصوص: در PoW، برخی از ماینرها از تجهیزات خاصی برخوردار هستند که این موضوع می‌تواند به مرور زمان منجر به تشکیل اشخاصی با توان اقتصادی بالا و تمرکز بیشتر منابع مالی گردد. PoS با تاکید بر مالکیت ارز، این تمرکز را کاهش می‌دهد.
۳. حفظ امنیت: الگوریتم PoS همچنین به حفظ امنیت شبکه کمک می‌کند. زیرا هر گونه تهدیدی که از طریق مختصات بلوک‌ها (واحدهای مالکیت) به شبکه وارد شود، به سرعت تشخیص داده می‌شود و افراد یا واحدهای متخلف از فرآیند ایجاد بلوک حذف می‌شوند.
الگوریتم اثبات سهام یکی از تکنولوژی‌های مهم در توسعه حوزه بلاکچین است که باعث بهبود کارایی و پایداری شبکه‌های ارزهای دیجیتال می‌شود.
الگوریتم اثبات کار چیست؟
الگوریتم اثبات کار (Proof of Work یا PoW) یکی از الگوریتم‌های محبوب حوزه بلاکچین است. در این الگوریتم، ماینرها (افراد یا سیستم‌های کامپیوتری خاص) با حل یک مسئله ریاضی پیچیده به نام “اثبات”، حق ایجاد یک بلوک جدید در بلاکچین را پیدا می‌کنند. این مسئله به طور خاص طراحی شده است تا حل آن زمان و توان محاسباتی زیادی را مستلزم کند.
کاربردهای اصلی الگوریتم اثبات کار در حوزه بلاکچین عبارتند از:
۱. منع اسپم و تعداد زیاد تراکنش‌ها: برای ایجاد یک بلوک جدید در بلاکچین، ماینر باید مسئله پروف را حل کند. این موضوع باعث می‌شود که ایجاد بلوک به اندازه‌ای هزینه‌بر باشد و افراد نتوانند به راحتی تعداد زیادی از بلوک‌ها را به بلاکچین افزوده و سیستم را اشغال کنند.
۲. تضمین امنیت شبکه: زمانی که یک ماینر موفق به حل مسئله پروف می‌شود، این محل حل‌شده به عنوان “اندیس” بلوک جدید استفاده می‌شود و سپس بلوک به شبکه اضافه می‌شود. به این ترتیب، برای حملاتی مانند حملات ۵۱ درصدی (۵۱% attack) که نیاز به کنترل بیش از نصف قدرت محاسباتی شبکه دارد، هزینه بسیار بالا خواهد بود.
۳. تنظیم سرعت ایجاد بلوک: از آنجایی که ایجاد بلوک به حل مسئله پروف وابسته است، سرعت این فرآیند بستگی به توان محاسباتی شبکه دارد. اگر بیشترین توان محاسباتی در اختیار شبکه باشد، زمان ایجاد بلوک‌ها کاهش می‌یابد و برعکس.
۴. پاداش به ماینرها: ماینرها به عنوان پاداش برای حل مسئله پروف و افزودن بلوک به بلاکچین، ارز دیجیتال دریافت می‌کنند. این پاداش علاوه بر تحریک ماینرها به شرکت فعّال در شبکه، ایجاد و توسعه آن نیز را تضمین می‌کند.
الگوریتم اثبات کار در ابتدا توسط بیت‌کوین به عنوان اولین رمزارز موفق مورد استفاده قرار گرفت و هنوز هم در بسیاری از رمزارزها به عنوان یک الگوریتم محبوب برای اثبات مالکیت به کار می‌رود. ولی از آنجا که این الگوریتم با مصرف انرژی زیادی همراه است، الگوریتم‌های دیگر مانند اثبات سهام (PoS) نیز برای کاهش مصرف انرژی و بهبود کارایی مورد بررسی و استفاده قرار گرفته‌اند.
تفاوت اثبات سهام و کار چیست؟
تفاوت اصلی بین الگوریتم‌های اثبات سهام (PoS) و اثبات کار (PoW) در حوزه بلاکچین در این است که چگونگی تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید توسط شبکه متفاوت است. در ادامه، به تفاوت‌های کلیدی این دو الگوریتم پرداخته می‌شود:
۱. پروف کاری (Proof of Work) در PoW:
- در PoW، ماینرها با حل یک مسئله ریاضی پیچیده (پروف) حق ایجاد بلوک جدید در بلاکچین را به دست می‌آورند. این مسئله پروف به طور متوسط به اندازه‌ای تنظیم می‌شود که زمان حل آن تا حدود ۱۰ دقیقه طول بکشد. این تنظیم باعث می‌شود که سرعت ایجاد بلوک‌ها به صورت ثابت نگه داشته شود.
- ماینری که اولین نتیجه صحیح را ارائه می‌دهد، حق ایجاد بلوک و دریافت پاداش را به دست می‌آورد.
۲. مصرف انرژی و زمان در PoW:
- زمان ایجاد بلوک در PoW ثابت نیست و بستگی به توان محاسباتی کل شبکه دارد. اگر توان محاسباتی بالا باشد، زمان ایجاد بلوک‌ها کاهش می‌یابد و برعکس.
- PoW با مصرف انرژی بالا همراه است. این مصرف انرژی به خاطر حل مسئله پروف است که نیاز به توان محاسباتی زیادی دارد.
۳. اثبات سهام (Proof of Stake) در PoS:
- در PoS، حق ایجاد بلوک و تأیید تراکنش‌ها به اندازه مالکیت ارز دیجیتال توسط شخص یا واحد مشخص می‌شود. به این مالکیت “سهم” می‌گویند.
- بدون نیاز به حل مسئله پروف، افراد یا واحدها با مقدار بیشتری ارز دیجیتال، بیشترین احتمال را برای ایجاد بلوک جدید دارند.
- PoS به نسبت با PoW کمترین مصرف انرژی را دارد، زیرا فرآیند ایجاد بلوک بدون نیاز به حل مسئله پروف انجام می‌شود.
۴. پاداش به شرکت‌کنندگان:
- در PoW، ماینرها به عنوان پاداش برای حل مسئله پروف و ایجاد بلوک، ارز دیجیتال دریافت می‌کنند.
- در PoS نیز مالکان به عنوان پاداش برای نگه‌داشتن واحدهای ارز دیجیتال و شرکت در فرآیند انتخاب بلوک جدید، ارز دیجیتال دریافت می‌کنند.
۵. کنترل بیشتر:
- PoW باعث تمرکز منابع محاسباتی در دسترس افراد یا سازمان‌هایی با توان محاسباتی بیشتر می‌شود.
- PoS به نسبت بیشتری توزیع‌شده است و تمرکز منابع را کاهش می‌دهد.
نتیجه‌گیری
اگرچه هر دو الگوریتم PoW و PoS برای تضمین امنیت و انجام تراکنش‌ها در بلاکچین مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما تفاوت‌های ذکرشده در زمینه‌های مختلف موجب شده است که پروژه‌ها و رمزارزها از یکی از این الگوریتم‌ها یا حتی ترکیبی از آنها استفاده کنند، به طوری که مزایا و معایب هرکدام را با توجه به نیازهای خاص خود تعادل بخشند.
منبع: bitpay.com
